ŞƏHRİYAR

SƏHƏNDİYYƏ

Şah dağım, çal papağım, el dayağım, şanlı Səhəndim,

başı tufanlı Səhəndim

Başda Heydərbaba tək qarla, qırovla qarışıbsan

Son ipək telli buludlarla üfüqdə sarışıbsan

Savaşırkən barışıbsan

Göydən ilham alalı sirri səmavata deyərsən

Hələ ağ kürkü bürün, yazda yaşıl don da geyərsən

Qoradan halva yeyərsən

Döşlərində sonalar sinəsi tək şux məmələrdə

Nə şirin çeşmələrin var

O yaşıl telləri yel hörmədə, aynalı səhərdə

İşvəli eşmələrin var

Qoy yağış yağsa da yağsın, sel olub axsa da axsın,

Yanlarında dərələr var

Qoy qələmqaşların uçsun fərələrlə, hamı baxsın

Başlarında herələr var, sıldırımlar, sərələr var

O ətəklərdə nə qızlar yanağı lalələrin var

Quzular otlayaraq neydə nə xoş nalələrin var

Ay kimi halələrin var

Gül çiçəktdən bəzənəndə, nə gəlinlər kimi nazın,

Yel əsəndə o sularda, nə dərin raz-ı niyazın

Oynayar güllü qotazın

Titrəyir saz telli tək şaxələrin çayda-çəməndə,

Yel o tellərdə gəzəndə, nə Koroğlu çalı sazın

Ördəyin xəlvət edib göldə pərilərlə çiməndə

Qol-qanatdan ona ağ hövlə açar qəmzəli qazın

Qış gedir, qoy gələ yazın.

Hələ novruzgülü var, gar çiçəyin var, gələcəklər

Sel yağışda yuyunar kəndə günəşlə güləcəklər

Üzlərin tez siləcəklər

Qışda kəhlik həvəsiylə çölə qaçdıqda cavanlar

Qarda qaqqıldayaraq nazlı qələmqaşların olsun

Yaz o döşlərdə nahar məndəsin açdıqda çobanlar

Bollu, südlü sürülər, daldı qavutmaşların olsun

Ad alıb səndən o şair ki, sən ondan ad alarsan

Ona hər dad verəsən yüz o muqabil dad alarsan

Tanrıdan hər zad alarsan

Adaş olduqda sən onla daha artıq ucalarsan

Baş ucaldıqca Dəmavənd dağından bac alarsan

Şir əlindən tac alarsan

O da şe’rin, ədəbin şah dağıdır, şanlı Səhəndim

O da sən tək atar ulduzlara şe’riylə kəməndi

O da Simorğdan almaqdadı fəndi

Şe’r yazanda qələmindən baxasan dür səpələndi

Sanki ulduzlar ələndi

Söz deyəndə görüsən qatdı gülü, püstəni, gəndi

Yaşasın şair əfəndi

O nə şair ki dağın vəsfinə misdaq onu gördüm

Mən sənin tək ucalıq məşqinə muştaq onu gördüm

Eşqə, eşq əhlinə muştaq onu gördüm

O nə şair ki, xəyal mərkəbinə şuv şığıyanda

O nəhəng at ayağın tozlu buludlarda qoyanda

Lulələnməkdədi yer göy necə tumar sarayanda

Görəcəksən o zamanda:

Nə zaman varsa, məkan varsa kəsib biçdi bir anda

Geçəcəklər, gələcəklər, nə bu yanda, nə o yanda,

Nə bilim qaldi hayanda?

Bax nə hörmət var onun öz demişi tük papağında

Serini tacı əyilmiş başı durmuş qabağında

Başına savrulan inci çarıq olmuş ayağında

Vəhyidir şeri mələklərdi pıçıldır qulağında

Şəhdi var bal dodağında

Oda dağlar kimi şə’nində nə yazsam yaraşandı

Oda zalim qoparan qarla kuləklə duruşandı

Quduza zalimə qarşı sinəgərmiş vuruşandı

Amma vəchində fağır xalqı soruşandı

Qara millətdə hünər bulsa hünərlə araşandi

Qaralarla qarışandı, Sarışandı

Gecə haqqın gözüdür, tur törətmiş ocağında

Əriyib yağ tək ürəklərdi yanırlar çırağında

Mey məhəbbətdən içib lalə bitibdir yanağında

O bir oğlan ki, pərilər su içərlər çanağında

İnci qaynar bulağında

Təb`i bir sevgili bulbulki, oxur gül budağında

Sarı sünbül qucğında

Sular əfsanədi söylər onun əfsunli bağında

Səhərin çənli çağında

Şairin zövqu ,nə əfsunlu ,nə əfsanəli bağlar

Ay nə bağlar ki əlif leylidə əfsanədə bağlar

Od yaxıb dağları dağlar

Gül gülərsə bulaq ağlar

Şa`irin aləmi ölməz ona aləmda zaval yox

Arzular orda nə xatirliyə imkandı ,mahal yox

Baği-cənnət kimi orda ,bu haramdır bu halal yox

O məhəbbətdə məlal yox

Orda haldır daha qal yox

Gecələr orda qümüşdəndi ,qızıldan ,nə günüzlər

Nə zümürrüd kimi bağlardı ,nə mərmər kimi düzlər

Nə sarı telli inəklər ,nə ala gözlu öküzlər

Ay necə ay kimi üzlər

Gül ağaclari nə tavus kimi çətrin açıb alvan

Hillə karvanıdı çöllər bəzənər sürsə bu karvan

Dəvə karvanıdı dağlar ,yuku ətləsdi bu heyvan

Sabirin şəhrinə doğru ,qatarı çəkmədə sərvan

O xəyalımdakı şirvan

Orda qarda yağar amma daha güllər sola bilməz

Bu təbiət o təravətdə mahaldır ola bilməz

Ömr peymanəsi orda dola bilməz

O üfüqlərdə baxarsan nə dənizlər ,nə boğazlar

Nə pərilər kimi quşlar qonub uçmaqda ,nə qazlar

Göldə çimməkdə nə qızlar

Balığ ulduz kimi göllərdə dənizlərdə parıldar

Abşar,mirvarısın sel kimi tökdükdə xarıldar

Yel kuşuldar su şarıldar

Qəsrilər vardı qızıldan, qalalar vardı əqiqdən

“Rafayıl” tablosu tək səhnələri əhd-i əqiqdən

Doymasan köhnə rəfiqdən

Cənnətin bağları tək bağlarının hur o qusuri

Düzülüb qurfədə eyvanda ,cəvahir kimi huri

Əldə hurilərinin cam-i buluri

Tüngünün gel kimi səhbay-e təhuri

Nə maraqlar ki ayıq gözlərə röyadı diyərsən

Nə şafaqlar ki dərin baxmada dəryadı diyərsən

Uyduran cənnət-e mə'vadı diyərsən

Zöhrənin qəsri birilyan, hasarı incidi yaqut

Qəsr-i cadudi məhəndisləri Harut ilə Marut

Orda Mani dayanib qalmış o surətlərə məbhut

Qapı qulluqçusu Harut

Oda şe`rin müziyin mənbəi sərçişmədi qaynar

Nə pərilər kimi fəvvarədə əfşan olub oynar

Şa`ir ancaq onu anlar

Dolu məhtab kimi istəxridi fəvvarələriylə

Mələkə orda çimir ay kimi məhparələriylə

Güllü güşvarələriylə

Şe`r o musiqi şabaş olmada əfşandı pərişan

Sanki ağ şahidir olmaqda gəlin başına əfşan

Nə gəlinlər ki nə ənlik isə sərtüllə , nə kirşan

Yaxa nə tülkü nə dovşan

Ağ pərilər sarı köynəkli buludlardan enirlər

Süd gölündə mələkəiylə çimərkən sevinirlər

Sevinirlər öyünürlər

Qovzananda hərə əldə dolu bir cam aparırlar

Sanki çəngilərə şairlərə ilham aparırlar

Dərya qızlarına peyğam aparırlar

Dənizin örtüyü mavi üfüqün səqfi səmavi

Aynadı hər nə baxırsan yer olub göylə musavi

Qərq onun şerinə ravi

Qurfələr ay-bulud altında olar tək görünürkən

Göz açıb yummada çıraqlar kimi yandığda sönürlər

Səhnələr çərxi-fələk tək burunub gahda çönürlər

Kölgəliklər sürünürlər

Zöhrə eyvanda ilahə şinelində görünərkən

Baxasan hafizidə orda cəlalətlə görərsən

Nə sevərsən

Gah görən hafizi şirazilə eyvanda durublar

Gah görən ortada şətrənci qurarkən oturublar

Gah görən sazilə avazilə əyləncə qurublar

Sanki sağərdə vurublar

Xacə əlhan oxuyanda hamı işdən dayanırlar

O nəvalərlə pərilər gah uyub gah oyanırlar

Lalələr şövləsi əlvan şişə rəngi boyanırlar

Nə xumar gözlə yanırlar

Qanad istər bu fəza , qoy qala tərlanlı səhəndim

Eşit öz qissəmi dəstanımı dəstanlı səhəndim

Səni heydərbaba o nə’rələriylə çağıranda

O səfil darda qalan , tülkü qovan şer bağıranda

Şeytanın şıllağa qalxan qatırı noxda qıranda

Dədəqurqud səsin aldım dedim arxamdı inandım

Arxa durduqca səhəndim savalan tək havalandım

Selə qarşı qovalandım

“Coşğun”un da qanı daşdı mənə bir haylı sis oldu

Hər səsi bir nəfəs oldu

Bakı dağlarıda hay Verdi səsə qeyha ucaldı

Otayın nə’rələri sanki bu taydanda bac aldi

Qurd acaldıqca qocaldı

“Rəhim”in nə`rəsi qovzandı deyən toplar açıldı

Sel gəlib nəhrə qatıldı

“Rüstəm”in topları səsləndi deyən bomlar açıldı

Bizə gül qonça saçıldı

Qorxma gəldim, deyə səslərdə mənə can dedi qardaş

Mənə cancan deyərək düşmana qanqan dedi qardaş

Mənə sultan dedi qardaş

Məndə ,,canım,, çığırıb,,can sənə qurban,, dedi qardaş

El sizə qaflan dedi qardaş

Dağ sizə aslan dedi qardaş

Dağlı heydər babanın arxası hər yerdə dağ oldu

Dağa dağlar dayağ oldu

Arazım ayna çırağ goymada aydın şafaq oldu

O tayın nəğməsi qovzandı ürəklər qulağ oldu

Yenə qardaş deyərək qaçmada başlar ayağ oldu

Qaçdıq üzləşdik arazda ,yenə gözlər bulaq oldu

Yenə qəmlər qalağ oldi

Yenə qardaş sayağı sözlərimiz bir sayağ oldu

Vəsl iyin almada əl çatmadı eşqim damağ oldu

Həlalik qəm saralarkən qaralar döndu ağ oldu

Arazın süd gölü daşdı qayalıxlarda bağ oldu

Sarı sünbüllərə zülf içrə oraülar darağ oldu

Yoncalıqlar yenə bildirçinə yay yaz yatağ oldu

Gözdə yaşlar çırağ oldu

Lalə bitdi yanağ oldu

Qonça güldu dodağ oldu

Nə sol oldu nə sağ oldu

Elimi arxamı gördukdə zalım ovçu qısıldı

Sel kimi zülmu basıldı

Zinə arx oldi kəsildi

Gül gözündən yaşı sildi

Tor quran ovçu atın qovmada sindi geri qaldı

Özü getdi toru qaldı

Amma heydər babada bildi ki biz tək hamı dağlar

Bağlanıb qolqola zəncirdə buludlar odur ağlar

Nə bilim bəlkə təbi’ət özü namərdə gün ağlar

Əyri yolları açarkən dez olan qolları bağlar

Saf olan sinəni dağlar

Dağların hər nə qoçu tərlanı ceyraanı maralı

Hamı düşgün hamı pozqun sinələr dağlı yaralı

Gün açan yerdə saralı

Amma zənnetmə ki dağlar yenə qalxan olacaqdır

Məhşər olmaqdadı bunlar daha vulqan olacaqdır

Zülm dünyası yanarkən də tilit qan olacaqdır

Vay… nə tufan olacaqdır

Dedin azər elinin bir yaralı nisgiliyəm mən

Nisgil olsamda gülüm bir əbədi sevgiliyəm mən

Yad məni atsada öz gülşənimin bülbülüyəm mən

Elimin farsıcada dərdini söylər diliyəm mən

Haqqa doğru nə qaranlıqdısa , el məşəliyəm mən

Əbədiyyət gülüyəm mən

Nisgil ol çərçiyə qalsın ki cəvahir nədi qanmır

Mədəniyyət dəbin eylir bədəviyyət bir usanmır

Gün gedir az qala batsın gecəsindən bir usanmır

Bir öz əhvalına yanmır

Atar insanlığı amma yalan ənsabı atanmaz

Fitnə qovzanmasa gündüz gecə aasudə yatanmaz

Başı başlara qatanmaz

Amma məndən sarı, sən arxayın ol, şanlı səhəndim

Dəli ceyranlı səhəndim

Mən daha ərşi əla kölgəsi tək başda tacım var

Əldə Musa kimi Fer`onə qənim, bir ağacım var

Hərəcim yox, fərəcim var

Mən Əli oğluyam, azadələrin mərdi muradi

O qaranlıqlara məşəl,

O ışıqlıqlara hadi

Həqqə imanə munadi

Başda sınmaz sipərim, əldə kütəlməz qılıcım var!

Məhəmməd hüseyn Behcət Təbrizi (Şəhriyar)